A foto non foi tomada por min, pero si hai detrás desta imaxe captada pola empresa madrileña Paisajes Españoles un importante traballo persoal de retoque fotográfico, usando o cursor clonador para debuxar sobre a imaxe orixinal eliminando construcións e recreando outras.
A imaxe pretende ofrecer unha idealización da actual vila de Agolada remontándose no tempo ata 1910. Esa data non está tomada ao chou, nese ano comezouse a construción da estrada N-640 e rompeu a fisionomía daquela aldea variando o eixe sobre o que xiraba a vida dos seus moradores. Esa nova estrada, máis que a importantísima feira que aquí se celebraba e que aínda se mantén no presente cos cambios consabidos, foi o verdadeiro detonante que fixo medrar este enclave. Daquela, as estradas traían xente, non coma na actualidade, que máis ca traer, levan a pouca que queda.
Esta aldea desde 1788 fíxose acreedora dunha nomeada feira. A principal razón que convocou aquí tal evento era a súa situación nun nó de numerosos camiños.
1. O camiño que figura co número 1 podía conducir ás terras de Taboada (pola Aldea do Monte e a Somoza), Rodeiro (polo Alto da Fraga e Adelán) e maiormente a Ourense por Biduieros, Quintela, Laxe (Ventosa) Grixanova, Axiaz, Pedroso, Alemparte, A Rocha, Rañestras, A Pena de Francia, A Gouxa, Coiras, Carballeda, O Reino. Neste punto bifurcábase cara o Carballiño e O Ribeiro pasando por Lousado, Boedes, Lobás, A Piteira, Arcos, etc. e a outra derivación ía cara a Cea e Ourense.
2. O Camiño sinalado na imaxe co número 2 dirixíase a Ferreiroa, A Costa, Laxosa e aquí bifurcábase cara a Ponte dos Cabalos (por onde se podía ir a Lalín ou a O Vento- Bermés) e cara a Gurgueiro.
3. O camiño sinalado co 3 era o máis importante e probablemente o máis antigo dos que aquí arribaban. Conducía á Ponte Vilariño, previo paso polo Canaval, O Coche e Tribás. Pasada a ponte subía a Cadrón, seguía por O Castelo, cruzaba a Ponte das Abellas, chegaba a Cancelas e seguía pola parroquia de Palmou ( A Estrada) e Erbo ( O Barreirón, As Tabernas, Igrexa). Subía a O Vento e seguía por Santiso, Bendoiro (aquí encontrábase co camiño real que comunicaba Ourense con Santiago), Prado, A Borralla ata a Ponte Taboada...Segundo a estudosa dos camiños medievais, Elisa Ferreira Priegue, este é un camiño medieval que xa existía na época romana, onde sería unha vía secundaria.
4. O camiño 4 son na práctica dous camiños, pois a trescentos metros da aldea de Agolada bifurcábase pola esquerda cara a Santiago de Compostela e pola dereita cara a Ponte medieval de Arcediago. O camiño a Compostela pasaba á beira da Zarra de Caldo, chegaba ao Cruceiro onde apartaba o camiño para Carral, seguía por Marcelín, Friufe e a Vila Grande. Pasaba á beira do cruceiro do Covelo, lambía o muro norte da igrexa de Merlín, chegaba a O Valadoiro e dirixíase a Brántega en empinado descenso polo Candeiro. Baixaba ao Sobrado, a Igrexa, Castro, As Torres e chegaba á Ponte medieval de Toiriz. Logo pasaba por As Cruces, Cumeiro, Carbia, Ponte Ledesma....
5. O camiño 5 dirixíase a Borraxeiros (Couso, O Quinteiro, A Ermida, Rego Traveso, Mexide, etc.) bifurcábase cara a ponte medieval de Basadre e a ponte de Ramil previo paso por Amance, Basadroa e tamén valía para ir ás terras de Facha, Chorexe, Santa Mariña, Palas de Rei...
O camiño 6 pasaba por San Mamede de Lamas e tamén por Romariz, As Trabancas, Trascastro, O Marco, Ludeiro, O Castro, Antas de Ulla, Dorra, Esporiz, Monterroso e permitía ir cara a Lugo e Portomarín.
Os camiño 7 era un camiño veciñal, chamado o camiño do Muíño. Igualmente, o número 8 era un camiño de servidume agrícola.
Esta apaixoante historia de camiños queda a medio tecer, pois non me parece este o medio máis axeitado para enumerar o inxente patrimonio arqueolóxico que flanqueaba estas vías, nas que ademais abundaban as tabernas, os cruceiros e a microtoponimia alude a feitos que explican a súa historia.
Ningún comentario:
Publicar un comentario