O COSTUMISMO NOS INICIOS DE JESÚS FAÍLDE

Rural versus urbano, unha dicotomía non sempre ben resolta. O feito de que as clases dirixentes e os eventos culturais habiten primordialmente nas urbes, rematou por relegar ao rural a unha segunda categoría só valorada en termos paisaxísticos e de paz bucólica. Cómpre por iso que xurdan voces para reivindicar a cultura rural, que fuxan de idealismos e de lirismos choróns. A aldea, o mundo rural goza de valores intrínsecos pero é necesario plasmalos en elementos físicos e inmateriais que os difundan, que os resalten. Jesús Faílde Oro, en Friufe, a principios dos anos sesenta estreaba unha cámara fotográfica traída dos EE.UU. por un tío seu de Val de Sangorza (o que escribe á maquina na imaxe de arriba) e coas fotografías que tomou daquel mundo que el empezaba a deixar atrás por dedicarse á milicia na Pontevedra urbana, conseguiu darlle relevo ao cotián, certificar a validez do humilde fronte ao sofisticado, a espontaneidade fronte a artificiosidade. Estaba a retratar a esencia aldeá, sen necesidade de safaris etnográficos que procuran o exotismo tan en voga, porque el era/é parte dese mundo que viviu e sentiu na súa infancia e adolescencia á sombra protectora do castro Marcelín.
A imaxe de arriba foi a súa primeira fotografía, tomada sen flash, no interior da casa dos seus tíos, aos que retrata no día da festa.

O propio Jesús Faílde quixo perpetuar a memoria do boi de raza rubia autóctona, sempre orgullo e fachenda nunha casa labrega.

A ledicia dos irmáns no día da Primeira Comuñón do que figura á dereita. Todo un detalle a tarima para o máis pequeno e a timidez que amosa ao esconder a mirada á camara.

Diversión dos mozos de Friufe. Un deles cun bitillo na cabeza e prendido polas ventas coa argola de levar os cuxos á feira. Os que aparecen en segundo plano celébrano con sorrisos cómplices. Excelente composición e unha lección de costumismo.

Jesus Faílde partindo na leña diante da ventá do vertedoiro. A muller que sorrí tras a ventá pertence a ese marabilloso grupo de personaxes que sempre aparecen retratados sen ser o motivo da imaxe. Son uns secundarios de luxo, o claque imprescindible para realzar o que figura en primeiro plano, os que soen adoptar unha maior naturalidade. Sen eles, as imaxes terían menos substancia.

Pitiños, galiña, gato e can (Pinto). Todos na eira, en liberdade, onda a pía, coas mulleres da casa...

Aldea pura, a que foi, porque os tempos cambian e agora é algo diferente. Aldea con eivas e defectos, con escaseza de moitas cousas, pero chea de vida, de alma, de sentimentos, de inquedanzas, de ilusións... A cultura tamén vive nas aldeas, nace nas aldeas, bebe no rego fondo dos ancestros e espállase timidamente polas escasas canles que posúe...