UNHA ALDEA AUTÉNTICA

Teño que agradecer aos lectores desta páxina a súa fidelidade e o estímulo que supoñen para que prosiga neste labor case diario que me distrae e enche algunhas horas da miña vida dándolles significado, e que me dá a ocasión de me sentir (en verbas de Celso Emilio Ferreiro):
TIDO
METIDO
PROMETIDO
COMPROMETIDO
cunha terra, cun medio, cunha xente, cunha causa...
Nese compromiso co rural, co patrimonio, coa paisaxe, co respecto á historia e ao pasado volvo traer unha imaxe do amigo e fotógrafo holandés Ton von Vliet para ilustrar como o paso de poucos anos (a foto é de 1980) foi deteriorando irremisiblemente a arquitectura das aldeas, representadas neste caso polo lugar natal doutro amigo, Xosé Luís Sucasas, a quen lla dedico con agarimo e lle expreso as grazas polas aportacións que vai deixando neste blog. E de paso desde aquí pregúntolle qué pasou coa súa web, na que tentei entrar nos últimos tempos e encóntroa desactivada.
A aldea é o lugar de O Castelo, parroquia de Cadrón, en Lalín, a 5 quilómetros de Agolada. O lugar debe o seu nome ao primitivo castelo que presidía un outeriño do lugar. Da fortaleza non quedan máis vestixios que a toponimia no propio nome da aldea e no das fincas que hai na parte baixa do outeiro, que reciben o nome de Sucastelo.
Nesta mesma aldea quedan vestixios do recinto castrexo e do antigo camiño real que proviña da Ponte Taboada e cruzaba a Ponte Vilariño (ambas medievais) para dirixirse cara Agolada. Por aquí aínda saben dos Clamores (rogativas á Virxe para pedir a choiva en tempos de seca ou a escampada cando a auga cae arreo sobre as colleitas que apodrecen) que ían de Vilariño a Bermés ou viceversa en procesión antiga e ritual.
O Castelo era e aínda é unha aldea dunha arquitectura granítica meritoria. Ton von Vliet tomou unha vista que planea sobre os tellados e mira cara a Moimenta. No sentido inverso, a aldea domina unha extensa panorámica sobre as terras agoladenses da cunca do Arnego. No fondo dos agros de O Castelo, o Arnego dóbrase no Bico da Valouta.