DELICATESEN DE "CORTELLO" QUE PEDÍAN OS ASTURIANOS

«Hai vinte anos viñan os asturianos e levaban bos becerros de Agolada a 200.000 pesetas». Jesús, un produtor da zona, toca unha das variables do problema, a caída de prezos. Trátase de tenreiros de 200 quilos de menos de dez meses. Na práctica, "delicatesen" case de cortello. É produto que atopa compradores basicamente nos carniceiros, o que mellora cotización respecto ao mercado de produto de cebadeiro. Decaeu a presenza de animais, tamén os máis selectos, e xa non veñen os compradores asturianos, todo se vende para Galicia. Os prezos, a día de hoxe, dificilmente superan os mil euros, «ten que ser moito becerro...». Florentino, un gandeiro habitual do mercado aqualatense, citou o seu caso e estaba satisfeito: «Trouxen dous, e vendín os dous». Tamén dá as claves do bo prezo: «Vendeuse ben, había poucos animais». Co abandono da crianza tradicional, cando cada casa vendía un tenreiro ou dous ao ano, desaparece a distinción de mercado de calidade e de mercado tradicional. Cos novos produtos créanse novos circuítos feirais e centros de comercialización contados, e todo levou á desaparición dos mercados con Agolada como última resistencia. Pero non se van só os becerros das feiras galegas. Agolada mostra tamén causas ou consecuencias, que desde calquera lado pode verse. Hai 25 anos tiña 4.542 habitantes, 30 por quilómetro cadrado. Actualmente apenas supera os 3.000, 20 persoas por quilómetro. Sobran as análises. Tamén sobran razoamentos mirando á cabana. No ano 1986, o municipio rexistraba 9.243 bovinos e agora está ao redor dos 6.000. Non parece un problema feiral. Nin municipal. Apunta á necesidade de accións de tipo estrutural, de país. Ás seis da madrugada do día 12 un puñado de gandeiros e tratantes, servizos de Sanidade Animal e municipais, desinfección, pulperías e hostalería... activaban, baixo a chuvia, unha feira que se pechou antes do mediodía. Aínda entran máis de cen becerros de media mensual nesta feira. Xa poucas máis poden contalo. Agora todas evolucionan cara ao mercadiño, a reunión gastronómica e o polbo. Pero a historia do polbo á feira xa se conta cada vez máis en restaurantes urbanos, perde o seu referente. O ocaso das feiras e dos fluxos humanos e económicos que xeran arrastra aos núcleos de poboación a perder os seus principais sustentos. A tormenta de chuvia que minimizou a feira do 12 non foi suficiente para disimular o ocaso das feiras. Foi un testemuño real de como esvaece o último gran referente do mercado tradicional das mil feiras gandeiras que aínda resisten ficticias nos almanaques agrícolas.

Texto: Pablo Viz

Foto: Marcos Míguez

Recollido e traducido de A Voz de Galicia, 24/01/2010